RODE THEE


Chinese rode thee is de sterkgefermenteerde thee (de oxidatie bereikt 70-90%), die buiten China gewoonlijk zwart genoemd wordt. De verwarring is ontstaan doordat de Europeanen bij wie hij in de 17e eeuw terechtkwam, en die zich niet met de details van het theegebeuren bezighielden, de grote soortenrijkdom op grond van de kleur van de infusie volgens hun eigen conventie in twee groepen opdeelden: groen en zwart. Maar in het vaderland van de thee, waar zijn geschiedenis duizenden jaren teruggaat, worden natuurlijk wat meer nuances onderscheiden. Naar Chinese maatstaven is de rode thee vrij recent ten tonele verschenen, onder de Ming-dynastie, nadat China zich in de 14e eeuw van het Mongoolse Yuan-rijk had losgemaakt. Een golf van veranderingen overspoelde het land, die ook de theebranche niet onberoerd liet.


Het vervaardigingsproces van rode thee onderscheidt zich van de oudere traditie van de groenetheeproductie door het ontbreken van de stap van het “doodslaan van het groen”, 杀青, “sha qing”, oftewel fixatie. Achter die angstaanjagende naam gaat een eenvoudige handeling schuil: het snel en heet braden van de licht verwelkte theebladeren. Bij de vervaardiging van rode thee wordt het verwelkte blad eerst gerold en geplet, en daarna langzaam verwarmd.


In een gezond theeblad worden de levensprocessen ondersteund door uiteenlopende enzymen, bekend als antioxidanten, polyfenolen en theecatechinen. Wanneer de cellen in het blad door het pletten en rollen worden gebroken, begint het leven erin uit te doven, en de catechinen slokken uit alle macht zuurstof uit de lucht op, waardoor ze in complexere, maar minder heilzame verbindingen transformeren: tannine, theaflavinen, thearubiginen en andere, die tot taak hebben de groei van allerhande pathogene micro-organismen te onderdrukken. Zij zijn het die de thee-infusie haar karakteristieke roodbruine kleur geven. Bij een temperatuurverhoging tot 40–50°C groeit de activiteit van de enzymen, daarna wordt zij minder, en boven de 60°C stopt zij.


Maar in het middeleeuwse China, waar begonnen werd met de vervaardiging van rode thee, dacht natuurlijk niemand in zulke termen. De boeren die met theetechnieken aan het experimenteren waren geslagen (na de opheffing van de productie van beroemde geperste “Platte koeken van Draak en Feniks”), zagen simpelweg een kleurverandering van groen naar rood, en zo noemden zij hem dus. Rood.
Rode thee ontstond in Fujian, in de 16e eeuw of eerder, in het Tongmushangebergte 桐木山, dat naast het bergmassief Wuyishan ligt, waar rond dezelfde tijd werd begonnen met de vervaardiging van oolongs. Al snel verspreidde de productie zich echter naar naburige regio's. Zo verschenen Qihong in de provincie Anhui, Yihong in de provincie Hubei en Ninghong in Jiangxi, Hunan uit Hunan, Yinghong uit Guangdong, Yuehong uit Zhejiang, Suhong en Yixing uit Jiangsu, Dianhong in Yunnan en andere.



(Op de foto: provincie Fujian, Wuyishangebergte, geboortegrond van de rode thees "Zheng Shan Xiao Zhong"). 

Vandaag de dag worden Chinese rode thees in drie grote categorieën onderverdeeld:

“Xiaozhongs”, vervaardigd op de berg Tongmushan volgens authentieke techniek, waarbij de thee wordt gerookt boven de takken van een oude den;
“Gongfuhongs” (letterlijk: “thees van het hoogste meesterschap”), geproduceerd uit de bladknoppen of blaadjes in een vroeg ontwikkelingsstadium, met de hand geoogst en strikt volgens de traditionele techniek bewerkt;


“Hongsuicha”, of “tot poeder verpulverde thee” (CTC, van Eng. Crush, Tead and Curl, en LTP, van Eng. Lawrie Tea Processor e.a.), soorten, vervaardigd uit volledig ontloken bladeren of zomerbladknoppen, met grote en kleine mechanische hulpmiddelen; het verwelkte blad wordt niet gerold maar gesneden.



(Op de foto: Rode thee "Zheng Shan Xiao Zhong")
Xiaozhongs worden geproduceerd op het grondgebied van het natuurreservaat Tongmu Guan. De naam is al zo lang met de thee verbonden dat zelfs mensen die allang in de streek wonen Xiao Zhong op verschillende manieren opvatten. Sommigen leggen Xiao op als Klein, omdat de theestruiken die in het district Tongmu in het wild groeien, relatief kleine afmetingen hebben, zowel de struik zelf als de bladeren. Anderen staan op het standpunt dat Xiao in dit geval de betekenis van Zeldzaam heeft, omdat het herhaaldelijk roken op dennenhoutskool maar in heel weinig huishoudens gepraktiseerd wordt.


Oorspronkelijk heette de thee Lao Song Xiao Zhong (Oude Den, Zeldzame Soort). De Britten doopten hem Lapsang Souchong, en onder die naam wordt hij tot op heden in westerse landen verkocht. In China heet de soort tegenwoordig Zheng Shan Xiao Zhong (Zeldzame Soort van de Correcte Bergen). De specificatie “correct” kwam erbij nadat men was begonnen de bijzonder populaire thee ver buiten de grenzen van zijn oorspronkelijke streek te produceren. Bovendien staat in de naam van thee die de rokerige verwelking en de langdurige verwarming op houtskool heeft doorlopen, hier vaak een vermelding van: yan song of xun wei, dat wil zeggen gerookt of rookaroma.
Heden ten dage bestaat er een aantal technieken die voor de vervaardiging van Xiao Zhongs worden toegepast. Als grondstof worden jonge, volledig geformeerde bladeren gebruikt (geen knoppen!), van mei of juni. De traditionele werkwijze behelst een dubbele verwarming op houtskool van een oude den.


(Op de foto: Boerenhuis in het reservaat Tongmu, waar de thee volgens traditionele techniek vervaardigd wordt.)


Gongfuhongs zijn soorten waarvan de productie extra aandacht, ervaring en werklust vergt. “Gongfu”, vertaald uit het Chinees, betekent “meesterschap”. Er bestaan grootbladige en kleinbladige Gongfuhongs (hoewel het correcter zou zijn te spreken van “kleinknoppige”, aangezien het belangrijkste verschil tussen Gongfuhongs en andere thees erin zit dat Gongfuhongs van bladknoppen gemaakt worden). De gerede Gongfuhong ziet eruit als een mengsel van donkerbruine en goudoranje gebogen bandjes: de knoppen krijgen als gevolg van de bewerking een goudachtige kleur, en de blaadjes een donkerbruine of bijna zwarte. Grootbladige Gongfuhongs worden gekenmerkt door hun relatief grote formaat en de helderrode tint van de droge thee, daarom worden ze ook vaak roodbladig genoemd. Onder deze categorie vallen de Yunnanse Dianhongs en sommige soorten Minhongs.

 


(Op de foto: Grootbladige Dianhong Mao Feng)
Kleinbladige Gongfuhongs zien eruit als piepkleine donkerbruine, bijna zwarte bandjes van gedraaide blaadjes en donkerrode bladknoppen, daarom worden zij ook wel zwartbladig genoemd. Hiertoe behoren “Yixing Hongcha”, “Bailin” en andere.


(Op de foto: Kleinbladige Yixing Hongcha)
Een naam wordt als regel gevormd uit een toponiem en de toevoeging “Hongcha”, “rode thee”, of gewoon “rood”. Zo is er bijvoorbeeld de beroemde Yunnanse “Dianhong” (te vertalen als “Rode Thee uit Dian”, naar het oude rijk dat van de 4e eeuw v.Chr. tot de 3e eeuw n.Chr. op het grondgebied van de huidige provincie Yunnan lag). En “Minhong” is een verzamelnaam voor rode thees uit de provincie Fujian, ter ere van het Min-rijk, dat in de 10e eeuw op het grondgebied van het huidige Fujian lag. Minhongs worden in het noorden van Fujian gemaakt.


Onder de beroemde Gongfuhongs vind je de “Qimen Hong Cha”, “Rode Thee uit het arrondissement Qimen”, provincie Anhui (afgekort “Qihong”, in het westen bekend onder de naam “Kimong”); “Yixing Hongcha” en “Zhu Hai Jin Ya” uit de provincie Jiangsu; de parel van de theebranche van de provincie Zhejiang, “Ju Qu Hong Mei”; “Meng Ding Hong Cha” uit Sichuan; de Anhuise “Lüan Hong Cha”; de Fujianse “Anxi Hong Cha” en “Fuding Hong Cha”; “Anji Hong Cha” uit Zhejiang; en de nieuwe heldere ster “Jin Jun Mei” en de geweldige “Meizhou Gui Fei” uit Guangdong; Jiangxi Hong Cha en andere. Dankzij het verschil in grondstof en nuances in de techniek heeft elk ervan zijn eigen unieke smaak en zijn eigen kring van gebruikers. Maar ongeacht de soort bestaat het technische productieproces uit vier stappen: Wei Diao (萎凋): verwelking, Rou Nian (揉捻): pletten en rollen, Fa Jiao (发酵): fermentatie, en Gan Jiao (干燥): droging. Een algemene regel is: hoe langzamer het verwarmingsproces en hoe gematigder zijn temperatuur tijdens fermentatie en droging, des te hoger wordt de theekwaliteit.



(Op de foto: Verwarming van de thee boven houtskool: in de vloer onder de manden bevinden zich openingen waar onder een laag sintels houtskool ligt te smeulen.)


Het aroma van de droge thee is warm, kruidig, met tonen van honing, vruchten, brood en chocolade. De kleur van de infusie is helder, en varieert, afhankelijk van de soort, van sinaasappelkleurig en robijnrood tot cognackleurig en donkerbruin. De smaak is verzadigd, met een aangename lichte wrangheid, een beetje verfrissend zuur en een lange nasmaak.



Chinese rode thee wekt op, activeert de bloedsomloop, verlaagt het cholesterolgehalte, breekt vetten af en verfrist de adem. Het hoge tanninegehalte bevordert de genezing van beschadigde slijmvliezen van het maag-darmkanaal. Bovendien is rode thee een natuurlijk antidepressivum, dat prikkelbaarheid en psychosomatische spanning wegneemt en plaats biedt aan een gevoel van vredigheid en innerlijk comfort. Chinezen zeggen dat hij “de warmte in het hart verhoogt”, oftewel het lichaam verwarmt en een gevoel van warmte in de ziel geeft. Rode thee is in het bijzonder goed voor mensen van het “koude” menstype (gevoelig voor koude, snel vermoeid en slaperig). En voor alle anderen is hij de beste keus in koude jaargetijden!


Door naar onze internetwinkel, waar je een ruime keus aan rode thee van de hoogste kwaliteit aantreft

Written by Dmitry Pekov
Find similar articles
Chinese theeRode thee